Migawki z sanatorium (12)

 

Na obrzeżach Szczawna-Zdroju, tuż przy skrzyżowaniu dróg 375 i 376, stoi Pomnik Ułanów  Nadwiślańskich. Skąd się tutaj wziął i co upamiętnia? Postawiono go w 1960 roku dla upamiętnienia zwycięskiej bitwy z 1807 roku, podczas której ułani z Legii Polsko-Włoskiej pokonali znacznie większe siły Prusaków.  Bitwa ta była pierwszą potyczką ułanów na Śląsku i odbyła się na polach między Szczawienkiem a Strugą. Wybrałem się tam  dzisiaj spacerkiem w ramach poznawania  zakątków Szczawna-Zdroju, których dotychczas nie poznałem. A jest ich całkiem sporo – jak okazało się po późniejszym spacerze „Szlakiem znanych postaci” z przewodnikiem Krzysztofem Kułagą.

W Szczawnie-Zdroju jest wiele miejsc związanych z pobytem znanych osób. Wspominałem tu jakiś czas temu o  noblistach Churchillu i  Hauptmannie (ten pierwszy tu bywał, a drugi się urodził). W tym samym domu (obecnie Piastowska Korona), w którym urodził się Hauptmann, mieszkał Zygmunt Krasiński.  Nieopodal na skwerze stoi obelisk postawiony z okazji stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Na jednym z jego boków widnieje informacja, że na kuracji przebywała tu w 1828 roku  Barbara z Chłapowskich Dąbrowska, czyli żona twórcy Legionów Polskich we Włoszech. Nieco później kurowała się tu i konspirowała feministka i emancypantka Narcyza Żmichowska (tablicę jej poświęconą umieszczono na ścianie pijalni wód w stulecie nadania praw wyborczych kobietom w Polsce). Z kolei w kamienicy przylegającej do Teatru Zdrojowego przebywał jako kuracjusz skrzypek i kompozytor Henryk Wieniawski. Nieco dalej, bo obok Parku Szwedzkiego, w willi Franciszek mieszkał twórca języka esperanto Ludwik Zamenhof.  Z datą jego pobytu  wiąże się małe zamieszanie. Otóż na obelisku w parku widnieje data  1902, a na tablicy na  ścianie willi 1912. Według naszego przewodnika prawidłowa jest ta ostatnia data.

Można by jeszcze długo wymieniać mniej lub bardziej znamienite osoby, które gościły w Szczawnie-Zdroju, jak choćby Jarosław Iwaszkiewicz, Karol May, Olga Tokarczuk czy Józef Wiłkomirski. Chciałem jednak skupić się tylko na tych, które zostały upamiętnione tablicami bądź pomnikami. 

Pomnik Henryka Wieniawskiego