Jak Mala przekręcił mnie na mleko dla mnichów :)

 

Z hotelu Citrus do drogi A2 można dostać się jedną z wąskich uliczek. Obojętnie, którą z nich pójdziemy, czeka nas przejście przez tory kolejowe. Trzeba tu szczególnie uważać, bo pociągi jeżdżą dość często, a szlabany są nie wszędzie. Dalej, idąc już wspomnianą A2 w kierunku Kalutary, również trzeba mieć oczy szeroko otwarte i wyczulony słuch. Nieustannie przemykają tu bowiem autobusy, samochody, tuktuki, skutery i rowery, a pobocza praktycznie nie ma. Dopiero po dojściu do Kalutary, czyli po ponad pięciu kilometrach marszu, zobaczyć można chodniki. Kiedy dochodziłem do mostu nad rzeką Galu-ganga (Czarna Rzeka), zaczepił mnie jakiś miejscowy. Przedstawił się jako Mala. Wypytał mnie o kraj pochodzenia, rodzinę, pracę i tp. Następnie zaś zaczął opowiadać o sobie. Dziwnym trafem okazało się, że pracuje on w hotelu Citrus jako ogrodnik (przypomniał sobie o tym, gdy dowiedział się, że tam mieszkam). Już wtedy wiedziałem, że będzie chciał mnie oprowadzać po mieście. Nie miałem nic przeciwko temu, bo nie bardzo wiedziałem, gdzie szukać sklepu z alkoholem. Nie sądziłem jednak, że ta usługa będzie mnie sporo kosztować. Ale po kolei…

Już z mostu widać było imponującą kopułę pagody Gangatilake Vihara. Wyraziłem chęć jej obejrzenia, bo wiedziałem, że jest to jedyna tego rodzaju stupa na świecie i jedna z największych na Sri Lance, która jest w środku pusta. Jej wnętrze zdobią 74 malowidła, na których przedstawiona jest historia wcieleń Buddy (tzw. Dżataka). Mala ochoczo pokazywał   mi wszystkie elementy, co rusz podchodząc do strażników i mnichów, by zamienić z nimi parę słów. Po chwili zobaczyliśmy procesję z darami. Wtedy Mala zaczął mi zawile wyjaśniać, że  powinienem kupić mleko dla mnichów jako formę donacji, bo tu nie ma opłat za wstęp, a przecież oni muszą coś jeść. Ok, pomyślałem sobie – mleko to niewielki wydatek. Mogę kupić, czemu nie? Najpierw jednak podjechaliśmy tuktukiem do sklepu monopolowego, gdzie zrobiłem zakupy dla siebie. Natomiast w pobliskim markecie Mala wziął z półki jakąś puszkę i podał mi, żebym za nią zapłacił. Przy kasie okazało się, że nie jest to żadne mleko, lecz suplement diety o nazwie Sustagen Vanila i kosztuje 3 900 rupii lankijskich (czyli około 50 zł). Trochę mnie to zirytowało, ale zapłaciłem. Po wyjściu ze sklepu Mala zaczął domagać się zapłaty dla siebie, bo przecież to „mleko” on odda mnichom. Oczywiście nie uwierzyłem mu, ale na odczepnego dałem mu jeszcze 500 rupii. Krzywił się, że za mało, ale tym razem byłem stanowczy. 

 

Kenia - nie tylko safari

 

Z góry uprzedzam, że  nie jestem  znawcą  Afryki. Wycieczka do Kenii  to   dopiero mój piąty   pobyt na tym kontynencie, z czego pierwszy  w części równikowej. Owszem,  czytałem  "Białą  Masajkę" Corinne  Hofmann  i jakieś  reportaże,  ale co innego  lektura, a co innego własne  odczucia  po zetknięciu  się  z danym krajem.

Żeby wjechać do Kenii trzeba spełnić parę warunków. Przede wszystkim należy być w pełni zaszczepionym przeciw Covid-19 oraz posiadać nie starszy niż 72.godzinny negatywny wynik testu PCR sporządzony w języku angielskim. Ponadto trzeba wyrobić sobie on line wizę wjazdową (51 USD) i uzyskać QR kod ze strony www.globalhaven.org.  Mając już te dokumenty możemy śmiało pakować bagaż i – nie zapominając o paszporcie – wyruszać w podróż.

Lot do Mombasy czarterowymi liniami Smartwings przebiega z międzylądowaniem na tankowanie w Hurghadzie. Zwykle trwa to 40-50 minut. W naszym przypadku postój przeciągnął się do trzech godzin. Przyczyną opóźnienia był brak jakiejś śrubki w poszyciu samolotu. Sporo czasu zajęło miejscowym służbom technicznym znalezienie odpowiednich schodków. Na miejscu pojawiło się aż sześciu pracowników egipskiego lotniska. Nie jestem pewien, czy  znalazła się w końcu owa felerna śrubka czy nie, ale sam widziałem jak nasz kapitan osobiście przyklejał taśmę monterską do fragmentu skrzydła, nieopodal mocowania silnika.  Tak czy owak, poza lekkimi turbulencjami, dalszy lot przebiegał bez przeszkód.

W Mombasie  wylądowaliśmy o godzinie 22.55. Kontrola sanitarna i odprawa paszportowa przebiegły bezproblemowo. Na lotnisku było 27 stopni C., co przy dużej wilgotności powietrza potęgowało uczucie upału. Nasze bagaże powędrowały na dach, a my wsiedliśmy do wnętrza klimatyzowanego busa i wyruszyliśmy w drogę do hotelu Reef, położonego w północnej części Mombasy. Dochodziła północ. Pierwsze wrażenia z przejazdu dziurawymi drogami nie były zbyt optymistyczne. W wielu miejscach widzieliśmy śpiących na chodnikach bezdomnych. Nie brakowało też nocnych „spacerowiczek” w kusych sukienkach. No cóż, nie bez kozery Mombasa uchodzi za centrum kenijskiej seksturystyki…

Hotel Reef położony jest tuż nad brzegiem Oceanu Indyjskiego. Od mieszkalnych pawilonów wody oceanu oddzielają tylko dwa baseny i biała piaszczysta plaża. Spożywamy spóźnioną kolację. Obsługa  nakłada na talerze  potrawy  ze szwedzkiego  stołu.  W hotelowym pokoju są moskitiery, ale nie widać zbyt wielu komarów.

Niedziela, 20 lutego

Poranny spacer po plaży i nieuchronne w tych stronach zaczepki  tzw. beach boysów. Zaczynają od przywitania  „Jambo” (Cześć), potem szybko przechodzą do interesów, oferując przejażdżkę na dromaderze (przed naszym hotelem stoją dwa), kupno jakiejś pamiątki ewentualnie pośrednictwo w wyjeździe na safari lub rejs łodzią dhow na wyspę Wasini. Są nieco namolni, ale grzeczni. Po prostu próbują zarobić na życie.

W pobliżu hotelu znajduje się supermarket  Naivas Limited. Przed wejściem każdy klient ma mierzoną temperaturę, musi poddać się kontroli wykrywaczem metalu i zdezynfekować ręce oraz założyć maseczkę. A propos maseczek, to ich noszenie w Kenii jest obowiązkowe także na otwartej przestrzeni. Jednakże poza funkcjonariuszami  policji i innych służb mało kto je nosi. W supermarkecie nabywam marokańskie piwo Atlas  o mocy 16%. Kosztuje 235 szylingów kenijskich, czyli około 8,70 zł. Płacę kartą, bo okoliczne kantory są nieczynne w niedzielę. Kiedy  w końcu wymieniam w hotelu walutę, okazuje się, że dolarowe banknoty muszą pochodzić z emisji przynajmniej od 2009 roku (jeszcze niedawno przyjmowano te z 2006 r.)

W drodze do hotelu nieustannie trąbią na mnie kierowcy trzykołowych tuktuków, a nawet motocykli. W ten sposób wyrażają gotowość podwiezienia mnie, a gdy odmawiam, dziwią się, że wolę iść pieszo po piaszczystym poboczu.

Po południu w oceanie trwa odpływ. Na odkrytej plaży widać sporo glonów. Woda jest bardzo ciepła, mimo to wolę jednak popływać w basenie. Po jego trzech stronach  stoją hotelowe pawilony kryte strzechą, w tym bar i restauracja. Na leżakach niewielu gości. Poza naszą grupą nie ma tu praktycznie żadnych turystów z Zachodu. Wiadomo, pandemia…

Podczas śniadania odszedłem na chwilę od stolika, żeby zrobić zdjęcia, Po powrocie zauważyłem, że zniknęła mi z talerza jedna kiełbaska oraz tost. Z tego ostatniego zostało tylko parę okruchów. Ewidentnie ktoś mi podkradł jedzenie. Początkowo podejrzewałem o ten niecny czyn krążące licznie wrony (mew nie widziałem). Po dwóch dniach zorientowałem się jednak, że sprawcy poruszają się na czterech nogach. I to bardzo zwinnie! Chodzi oczywiście o koczkodany.

Z balkonu naszego pokoju widać ocean i palmy kokosowe.  Słychać szum fal i poruszających się liści palmowych. Dodajmy do tego delikatne dźwięki muzyki, smak zimnego piwa i oto mamy namiastkę raju. Tymczasem gdzieś obok ludzie walczą o przetrwanie. Kenia uchodzi co prawda za najbardziej rozwinięty kraj Afryki i niektórzy porównują jej pozycję do europejskich Niemiec, ale trzeba wiedzieć, że 50 procent mieszkańców to ludzie biedni i bardzo biedni.

Słońce łapie  błyskawicznie. Trzeba stosować krem z wysokim  filtrem i ograniczać czas  ekspozycji na padające promienie słoneczne. Nie zawsze się to udaje, o czym sam  wkrótce się przekonam, piekąc się na raka.

Poniedziałek, 21 lutego

Wczesnym rankiem wyruszamy na wycieczkę po Mombasie. Naszym pilotem jest Sławek  Zielski, a miejscowym przewodnikiem Piter. Po drodze dowiadujemy się, że Kenia specjalizuje się w uprawie awokado, mango, kawy i herbaty. Ponadto budżet kraju w znaczący sposób wzbogacają wpływu z turystyki. Oczywiście, w normalnych warunkach, bo aktualnie – jak wspomniałem wyżej – poza Polakami mało kto tu przyjeżdża. A  wiadomo,  że my  nie zaliczamy się raczej do tych narodowości, które nie liczą się specjalnie z kosztami i szeroko otwierają swoje portfele.

Odwiedzamy  Fort Jesus. Jest  to forteca zbudowana przez Portugalczyków w XVI wieku. Od jedenastu lat jako jedyny obiekt w Mombasie wpisana na listę zabytków UNESCO. Niegdyś fort  przechodził z rąk do rąk, a od roku 1875 do 1958, za rządów brytyjskich, było w nim więzienie. Mury fortu zbudowano z koralowca. Jeżeli chodzi o ciekawostki, to na dziedzińcu rosną drzewa migdałowe i tzw. drzewo pralnicze. Na murze fortu znajduje się tablica upamiętniająca pobyt rodzin żołnierzy armii Andersa w  Kenii w  latach 1942-1947.  Były to głównie kobiety i dzieci, wcześniej zesłane na Syberię.

Przed spacerem po uliczkach starego miasta nabywamy u ulicznego sprzedawcy chipsy z bananów i manioku. Bardzo smaczne i odżywcze. Na pewno też świeże, bo przyrządzane na naszych oczach. Za sporą torebkę (papierową, bo folia jest w Kenii zakazana) płacimy 300 szylingów (3 dolary). Mijamy stary port (zakaz robienia zdjęć, podobnie jak przy wszystkich obiektach strategicznych), kolonialne zabudowania i najstarszy hotel w Mombasie - Africe z 1901 roku.  Jeszcze tylko mural z napisem „I love Mombasa” i spacer zakończony. Bo tak naprawdę nie ma tu czego oglądać. Drugie pod względem wielkości miasto Kenii jest po prostu brzydkie.

O wiele ciekawiej wygląda aleja baobabów. Jest tu sporo tych rozłożystych i grubych drzew. Rosną  na nich owoce. Nasz przewodnik strąca kamieniem jeden z nich. Po rozbiciu twardej skorupy ukazuje się gąbczasty miąższ. Bierzemy po kawałku i zjadamy. Owoc jest smaczny, ale trzeba uważać na drobne pestki. U wylotu alei znajduje się przystań promowa. Z promu zjeżdża niewiele pojazdów, za to wylewa się ogromna masa pieszych pasażerów, którzy idą następnie w długiej kolumnie.

Symbolem Mombasy są skrzyżowane ogromne ciosy słoniowe (oczywiście sztuczne). Obok nich znajduje się park charakteryzujący się dużą ilością nietoperzy. Pod grubymi konarami drzew wiszą ich setki, a nawet tysiące. Na dole, w alejkach i na trawnikach, siedzi i leży mnóstwo bezdomnych. Zostawiamy im trochę jedzenia, po czym jedziemy do dużego krytego bazaru z owocami, warzywami i przyprawami. Od razu oblegają nas namolni naganiacze i żebrzące dzieci. Nabywam tu ćwierć kilową torebkę hibiskusa i taką samą ze zmielonym owocem baobabu (zawiera dużo mikroelementów). Obie po 500 szylingów. Dopiero później zorientowałem się, że w Polsce mógłbym kupić za te pieniądze kilogram hibiskusa. Znacznie bardziej opłacał się zakup sproszkowanego owocu baobabu…

Na obrzeżach Mombasy znajduje się manufaktura, w której członkowie plemienia Akamba wykonują ręcznie drewniane (również z hebanu) rzeźby,  w tym figurki zwierząt oraz  tradycyjne łyżki i chochle, a także stołki, kosze, garnki z sizalu, zdobione tykwy, łuki i strzały oraz metalowe łańcuszki.  Cenne rękodzieła powstają w prymitywnych szałasach, które z daleka wyglądają jak typowe slumsy. Stąd właśnie idzie na rynek wiele pamiątek. Dlatego lepiej nabywać je w sklepie przy manufakturze. Co prawda ceny są tu sztywne, ale i tak niższe niż byśmy utargowali u innych sprzedawców. 

Wtorek, 22 lutego

Od rana pochmurno  i parno. Koczkodany rozbestwiły się do tego stopnia, że wskakują na balkony. Jeden z nich warczy i zamierza się na mnie łapą, gdy usiłuję go przegonić.

W odległości półtora kilometra od hotelu Reef znajduje się największa atrakcja Mombasy, czyli Park Hallera. Powstał on na terenie cementowni Bamburi.  Zdegradowany grunt przywrócił do życia szwajcarski specjalista z zakresu ogrodnictwa Rene Haller. Aby użyźnić nieużytki zasadził najpierw australijskie rzewnie iglaste, a następnie  sprowadził krocionoga, który żerował na igłach rzewni. Opadające igły tworzyły próchnicę, dając zaczątek żyznej gleby. Potem posadzono kolejne gatunki drzew i roślin. Obecnie miejsce to przypomina prawdziwą dżunglę, pełną zapachów i ptasiego śpiewu. Od 1984 roku park jest udostępniony dla zwiedzających. Wstęp kosztuje 1 400 szylingów. Obejrzeć można między innymi ogromne żółwie, hipopotamy, krokodyle, małpy oraz obserwować karmienie żyraf. Na terenie parku występuje obecnie około 30 gatunków ssaków i 180 gatunków ptaków. Zazwyczaj jest tu dużo turystów, ale obecnie przybywają tu głównie szkolne wycieczki z kenijskimi dziećmi i młodzieżą.

Nieopodal Parku Hallera znajduje się spore centrum handlowe, a w nim Carrefour.  Dwulitrowa butelka coca coli kosztuje 160 szylingów, a puszka najtańszego lagera o mocy 4,7% 168 szylingów. Dla nas nie są to może ceny zbyt wygórowane, ale jeśli uwzględni się fakt, że średnia płaca w Kenii wynosi w przeliczeniu około tysiąca złotych, to wyraźnie widać, że tylko nielicznych stać na zakupy w tym sklepie.

Środa, 23 lutego

Wczesnym rankiem wyruszamy na safari. Pięć busów z otwieranymi dachami zabiera 27 osób. Sami Polacy. Pilotem jest Andrzej Strauss, a kierowcą naszego busa Manu (Emanuel). Po wydostaniu się z miasta wjeżdżamy na drogę A 109, która jest głównym szlakiem łączącym Mombasę z Nairobi. Wiedzie ona wzdłuż zbudowanej niedawno przez Chińczyków w rekordowo szybkim czasie (3 lata) linii kolejowej. Ruch w obie strony zdominowany jest przez ciężarówki. Podobno rocznie na tej drodze ginie trzy tysiące osób (my  widzieliśmy dwa przewrócone Tiry).

W Kenii znajdują się 43 parki  narodowe i rezerwaty. My jedziemy najpierw do Parku Tsavo, który w roku 1948 powstał jako pierwszy. Dzieli się on na Tsavo West i Tsavo Est. Łączna powierzchnia obu parków wynosi  prawie 23 tysiące km kw., co czyni Park Narodowy Tsavo największym w Kenii i jednym z największych na świecie. Po zjechaniu z asfaltowej szosy i minięciu bramy parku, której strzegą uzbrojeni strażnicy, wjeżdżamy na ubitą gruntową drogę pokrytą czerwonym piaskiem. Od tej pory będziemy poruszać się wyłącznie takimi drogami. Mijamy samotne baobaby i kępy buszu, po czym dojeżdżamy do niewielkiego oczka wodnego. Wyleguje się w nim hipopotam, który tylko od czasu do czasu wystawia potężny łeb nad powierzchnię wody. Robimy mu zdjęcia i jedziemy dalej. Wkrótce pojawiają się stadka zebr i pojedyncze żyrafy. „Polujemy” zawzięcie na każdą sztukę, pstrykając aparatami i smartfonami. Każdy marzy o zdobyciu „wielkiej piątki Afryki” (tego dnia jeszcze się nie uda). Oprócz zwierząt podziwiamy też oczywiście przyrodę. Widać tu bujną zieleń, a do nozdrzy wdziera się bogata feeria zapachów.  Jest nieco pochmurno, ale bardzo ciepło.

O 13.30 docieramy do położonego na terenie parku Ngulia Safari Lodges.  Kwaterujemy się w pokojach i przygotowujemy do lunchu. Wtem zauważamy przez okno zbliżające się duże stado słoni. Podchodzą do wodopoju i zaspokajają pragnienie,  nie zwracając na nas uwagi. Potem jakby na sygnał gwałtownie się zrywają i biegną w głąb sawanny. Cudowny widok!

W naszym lodge prąd jest tylko w określonych godzinach. Podobnie Wi-fi i ciepła woda. Nie stanowi to jednak większego problemu, bo zaraz po lunchu ponownie wyjeżdżamy na safari. Znowu spotykamy żyrafy, zebry, oryksy i mnóstwo impali oraz gnu. Naszym celem jest jednak nosorożec. Podjeżdżamy pod niewielki zbiornik wodny, ale oprócz uzbrojonych strażników nikogo więcej tu nie ma. Strażnicy chronią nosorożce przed kłusownikami, co nie jest łatwym zadaniem. Wielu z nich ginie, bo zapotrzebowanie na proszek z rogu nosorożca jest tak ogromne, że handlarze i ich pomocnicy nie wahają się posuwać do ostateczności. 

Krążymy przez pewien czas po okolicznych dróżkach, gdy nagle Mandu odbiera jakąś wiadomość przez krótkofalówkę. Nic nie mówiąc, dodaje gazu i pędzi w tumanach kurzu do wodopoju. Są tu już inne busy, pełne podnieconych „myśliwych”. W odległości około 150 metrów stoi czarny nosorożec. Mamy nadzieję, że podejdzie do wody, ale on nie rusza się. Widać usłyszał nas, bo choć ma słaby wzrok, to za to słuch znakomity. Obserwowaliśmy go przez kilkanaście minut, po czym odpuściliśmy i wróciliśmy do naszej lodge, „łowiąc” po drodze kolejne okazy zwierząt i ptaków. Przed kolacją czekała nas kolejna niespodzianka. Do umieszczonej przed tarasem widokowym drewnianej konstrukcji przyczepiono kawał mięsa. Wkrótce pojawił się cętkowany lampart i nie robiąc sobie nic z naszego zainteresowania, rozpoczął konsumpcję.  Wkrótce zaczęło się ściemniać. Wtedy u wodopoju pojawiło się stado bawołów.

Czwartek, 24 lutego

Kolejny pochmurny dzień. Znowu wyjeżdżamy wczesnym rankiem, jeszcze przed wschodem słońca. Mijamy duże stado bawołów, obserwującą nas z drzewa sowę dużą i pożywiającego się obok drogi szakala. O zebrach i żyrafach już więcej nie wspominam, bo wszędzie jest ich pełno. Wkrótce docieramy do Mzima Springs  (Źródła Życia). Jest to jedna z najciekawszych atrakcji dzikiej przyrody w Tsavo. Głównie ze względu na zamieszkujące tu stado hipopotamów i krokodyli nilowych. Źródła Mzima znane są powszechnie z filmu przyrodniczego Alana i Joan Root. Do dzisiaj stoi tu podwodna chatka, z której filmowali oni życie hipopotamów. Wokół jest dużo zieleni, a spacery odbywają się tylko w towarzystwie uzbrojonego strażnika. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo stratowania przez idące do wodopoju słonie.

W drodze do kolejnego parku zatrzymujemy się przy rozległym polu lawy Shetani (diabeł).  Proszę wyobrazić się 50 km kw. rozlanej po zielonej sawannie czarnej lawy. Jest to efekt erupcji wulkanu sprzed około 200 lat. Nie jest zalecane wchodzenie na pomarszczoną lawę, gdyż można natknąć się na różne gady, w tym na szczególnie niebezpieczną żmiję sykliwą.

Szutrową drogą podążaliśmy w kierunku Parku Amboseli, obserwując przy okazji wielkie stada bydła i kóz. Niektóre pasły się na poboczach, inne zaś wędrowały środkiem drogi wraz z pasterzami.

Niedaleko od bramy Parku Amboseli odwiedziliśmy tradycyjną wioskę masajską. Nie za darmo oczywiście. Masajowie są jednym z czterdziestu plemion zamieszkujących Kenię. Stanowią zaledwie dwa procent społeczeństwa, ale są chyba najbardziej rozpoznawalni. Potrafią też  zadbać o marketing. Gdy wysiedliśmy z busów, podszedł do nas syn wodza. Przywitał nas i przez chwilę opowiadał o tradycjach swojego ludu, w tym o poligamii i odżywianiu się wyłącznie mlekiem, krwią i mięsem. Następnie zaprosił nas na pokaz plemiennych tańców. Zza chrustowego płotu wyszła ze śpiewem  grupa kobiet i mężczyzn ubranych w kolorowe stroje. Tanecznym krokiem zrobili rundkę wokół placu, potem zaczęli rytmicznie podskakiwać, nieustannie wyśpiewując charakterystyczne dla nich melodie. Do wspólnej zabawy wciągali także przyglądających się turystów. Potem przyszła pora na szamana, który opowiadał o naturalnych sposobach leczenia, demonstrując przy tym różne korzenie i zioła. Jedna z naszych koleżanek miała na nogach oparzenia słoneczne. Poprosiła więc o trochę aloesu. Szaman zażyczył sobie za kawałek tego naturalnego specyfiku 35 dolarów, a ostatecznie zadowolił się pięcioma. Żeby było ciekawiej, później ujrzeliśmy mnóstwo aloesu rosnącego wokół naszych namiotów. A wracając do Masajów, to pokazali nam jeszcze rozpalanie ognia przy pomocy patyka energicznie pocieranego o drewno, a potem zaprosili do oglądania swoich chat. Były to niskie i ciemne glinianki, w których trudno było się obrócić. Podejrzewam, że obecnie nikt w nich nie mieszka na stałe. Tak czy inaczej, stanowią one wabik dla turystów. Kolejnym punktem wizyty w wiosce masajskiej było spotkanie z dziećmi. Odśpiewały one jakieś piosenki, pochwaliły się umiejętnością liczenia po angielsku i wyciągnęły ręce po prezenty. Mieliśmy je oczywiście przygotowane, bo byliśmy wcześniej uprzedzeni o tym punkcie programu. Na koniec poprowadzono nas wzdłuż szpaleru kobiet, które prezentowały swoje rękodzieła. Oczywiście usilnie przy tym namawiano nas do zakupu pamiątek. Nie było tu co prawda zbieranych przeze mnie gadżetów, ale coś tam wybrałem. Za wszystko żądano 40 dolarów. Stargowałem na 23, ale i tak wiem, że sporo przepłaciłem.

Tym razem zostaliśmy zakwaterowani w Lodge AA na zewnątrz Parku Amboseli. Nie było tu standardowych pokoi, lecz namioty posadowione na betonowych cokołach, kryte dachem ze strzechy. W środku była łazienka z ciepłą wodą i duże łóżko z moskitierą, choć tak naprawdę komarów było bardzo mało. Nie zauważyłem też much Tse-tse, którymi mnie wcześniej straszono. Prąd i internet były dostępne przez cały pobyt.

Park Amboseli, w przeciwieństwie do Tsavo, jest bardziej płaski. Pokrywa go suchy busz i sawanna. Położony jest wzdłuż granicy z Tanzanią, naprzeciw   północno-zachodnich stoków Kilimandżaro. Nie znam dokładnych danych, ale odniosłem wrażenie, że żyje to więcej przedstawicieli fauny niż w poprzednim parku. Już po przekroczeniu bramy natknęliśmy się na gazele, guźce, strusie i żurawie  koroniaste. Potem pojawiły się słonie, zebry, żyrafy, flamingi, bawoły, węże i najbardziej oczekiwane ssaki, czyli lwy. Dokładnie rzecz ujmując, natknęliśmy się na kilka samic. Jest to spory sukces, zważywszy na fakt, że lwy zostały w większości wytępione. Wikipedia podaje nawet, że wcale już tu nie występują. Chcieliśmy też zobaczyć szczyt Kilimandżaro, ale przez cały dzień otulały go szczelnie chmury. Dopiero późnym popołudniem zaczęły się pojawiać fragmenty śnieżnej czapy. Kiedy o zachodzie słońca byliśmy już na terenie naszego lodge „dach Afryki” ukazał się nam w całej swej krasie. Warto było przyjechać w to miejsce choćby tylko ze względu na ten cudny widok. W tym momencie przypomniało mi się, że dwa dni wcześniej minęła pierwsza rocznica śmierci Aleksandra Doby, który odszedł z tego świata prosto ze szczytu „góry złych duchów”, jak nazywali Kilimandżaro miejscowi.

Piątek, 25 lutego

Ostatni wyjazd na safari. Poruszamy się nadal po Parku Amboseli. Wczesnym rankiem jest tu dość rześko (15stopni C). Kiedy stoi się pod otwartym dachem pędzącego busa odczuwa się nawet chłód. Tym razem spotykamy duże stada bawołów i gnu, które bezceremonialnie przebiegają  drogę, tuż przez  maską naszego pojazdu. Jeszcze szybciej biegnie hiena, oglądająca się dopiero po kilkuset metrach. Tego poranka Kilimandżaro znowu pokryte jest warstwą chmur i rozciągającej się wokół mgły. Ledwie zauważamy w niej spacerującego hipopotama. Dalej spotykamy stado słoni, pojedyncze sępy na wierzchołkach drzew i wiele rozmaitych ptaków. Tych ostatnich występuje w Kenii tysiąc gatunków, z czego połowa zalicza się do migrujących, np. nasze popularne boćki.

O dziesiątej wyruszamy w kierunku Mombasy. Znowu zatłoczona arteria Nairobi  Mombasa. Nasz kierowca doskonale radzi sobie, zręcznie wyprzedzając ciężarówki i chowając się w porę przed tymi nadjeżdżającymi z przeciwnej strony. Po 45 minutach jazdy jeden z naszych busów ma awarię. Wokół otwartej maski zbierają się kierowcy pozostałych i szukają sposobu na usunięcie usterki. Plan awaryjny jest taki, żeby osoby z zepsutego auta ulokować w pozostałych. Na szczęście po upływie niespełna godziny problem zostaje rozwiązany i możemy jechać dalej. O osiemnastej jesteśmy już w Mombasie i ponownie kwaterujemy się w hotelu Reef. Kolację umila nam występ grupy Masajów.

Sobota, 26 lutego,

Z pokoju wymeldowujemy się o godzinie dziesiątej. Możemy jednak zostać w hotelu aż do momentu wyjazdu na lotnisko, czyli do 19. Wolny czas wykorzystuję na pływanie w basenie oraz łapanie opalenizny. Z tym ostatnim jak zwykle przesadzam, w efekcie doznaję oparzeń słonecznych. Ale  „hakuna matata” – jak powiedziałby Kenijczyk – nie ma się co martwić..

Po transferze na lotnisko bezproblemowo przeszliśmy wstępną kontrolę bezpieczeństwa, odprawę bagażową i paszportową i ponownie kontrolę bezpieczeństwa (wodę można przewieźć). Lotnisko Moi jest niewielkie, ale w strefie bezcłowej znajduje się sporo sklepików. Ceny przystępne. Nabywam między innymi rum produkcji kenijskiej w cenie 10 USD za butelkę 0,7 l.

Podczas lotu do Mombasy w samolocie było sporo wolnych miejsc. Tym razem  czarter Smartwings jest całkowicie wypełniony. Zabraliśmy bowiem na pokład Ukraińców, którzy w związku z wybuchem wojny nie mogli lecieć bezpośrednio do swojego kraju.

Na lotnisku w Warszawie, chcąc uniknąć kwarantanny, musieliśmy poddać się testowi na Cowid-19. Koszt – 150 zł od osoby.  Niezły biznes dla laboratorium obsługującego Okęcie…

Ireneusz Gębski